Paragrafen

Paragraaf B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

3. Risico's

De risico’s uit de jaarrekening 2021 zijn het uitgangspunt van de rapportage. Nieuwe (strategische) risico’s zijn toegevoegd, relevante wijzigingen in bestaande risico’s worden toegelicht. In de risicomatrix zijn de risico’s geplaatst in het perspectief van kans en gevolg. In de risicotoelichting wordt het risico nader omschreven en de (voortgang van) beheersmaatregelen beschreven.
Begin 2020 werden we geconfronteerd met COVID-19 en de risico’s die dit voor gemeenten met zich meebrengt. Regelmatig werden impact-analyses opgesteld om de gevolgen en risico’s te monitoren. Ook in 2022 zullen de gevolgen van COVID-19 nog zichtbaar zijn en wordt de raad, daar waar nodig, geïnformeerd over de stand van zaken.

Risicomatrix

Risicotoelichting

In navolgend overzicht:
-Kolomnr. verwijst naar het nummer in de risicomatrix.
-Kolom potentiële risicogebeurtenis: de gebeurtenis voorafgegaan door het nummer van het deelprogramma waarop deze betrekking heeft. Enkele risico's hebben betrekking op meerdere deelprogramma's, die zijn algemeen genoemd.
-Kolom (status) beheermaatregelen: per risico zijn beheermaatregelen beschreven. De voortgang/status is 'cursief' gedrukt.

Nr.

Potentiële risicogebeurtenis

(Status) beheersmaatregelen

1

1. Breed Sociaal Domein

Er is een uitvoeringsprogramma sociaal domein vastgesteld met diverse deelopdrachten die gekoppeld zijn aan de bouwstenen uit de Kadernota SD (zie hieronder)

Bouwsteen Omgeving
De omgeving wordt onvoldoende versterkt waardoor de beweging van “vangnet” naar “omgeving” niet of onvoldoende gemaakt wordt.

Inzet van gebiedsgericht werken (aansluiting zoeken bij de specifieke behoefte van een wijk of dorp).
Inzet van ondersteunende maatregelen zoals subsidies, accommodaties, etc.

  • Gebiedsgericht werken is ingezet.
  • Subsidiebeleid (algemene subsidieverordening en besluit nadere regels subsidieverstrekking is geactualiseerd. De subsidiecriteria voor de specifieke onderdelen wordt fasegewijs opgepakt. Het nieuwe accommodatiebeleid wordt in de 2e helft 2021 aan de raad voorgelegd.
  • De activiteiten uit de Uitvoeringsagenda dragen bij aan het versterken van de omgeving.
  • Het versterken van de omgeving vormt een deelopdracht van het uitvoeringsprogramma SD. Opdrachtformulering is opgesteld en implementatie is gestart.
  • Het versterken van de omgeving is ook een specifieke opdracht vanuit de regionale samenwerking in Noord- en Midden Limburg in het kader van de doordecentralisatie Beschermd Wonen/Maatschappelijke Opvang/Bemoeizorg&Preventie.
  • Er zijn specifieke maatregelen geformuleerd om de omgeving te versterken: JSP, BSO+, SOJ, jeugdhulp en opvoedondersteuning, overzicht van voorliggende voorzieningen WMO en Jeugd.

Bouwsteen Vangnet
De afschaling van voorzieningen komt onvoldoende tot stand.

Openeinderegelingen: Toename van het aantal maatwerkvoorzieningen als gevolg van veranderende omstandigheden (economische, demografische, wetgeving, rijksbeleid)

Versterken van de omgeving.
Anders organiseren van de toegang.
Herijken van onze inkoopmethodiek.
Duurzaam partnerschap met aanbieders en gesubsidieerde instellingen.
Afspraken maken met andere verwijzers.

  • Het herinrichten van de toegang vormt een deelopdracht van het uitvoeringsprogramma SD. Opdrachtformulering opgesteld en visie op de toegang wordt eind 2021 vastgesteld. Implementatieplan wordt in maart 2022 opgeleverd.
  • Nieuwe inkoopmethodiek per 1 januari 2022. De gunning van de aanbestedingen heeft plaatsgevonden. Nieuwe inkoop gaat o.a. uit van langdurige contracten. Implementatie sturing en inkoop binnen gemeentelijk organisatie is belegd en invoering dient voor 1-1-2022 plaats te vinden.
  • Voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang wordt een samenwerking aangegaan op basis van financiële solidariteit. Dit betekent dat eventuele tekorten als regio worden opgelost.

Bouwsteen Gedrag en Houding
De gewenste gedragsverandering bij medewerkers komt onvoldoende tot stand.
De gemeentelijke visie wordt niet onderschreven door de aanbieders

Opstellen ontwikkelplan voor medewerkers gericht op het gesprek met de inwoner, de integraliteit en het aansluiten bij de omgeving.
Meerjarige afspraken maken met aanbieders en maatschappelijke partners waarbij zij het vertrouwen krijgen om te investeren in innovatie.

  • Houding en gedrag vormt een deelopdracht van het uitvoeringsprogramma SD. Opdrachtformulering is opgesteld en implementatie in 2021 e.v.
  • Meerjarige afspraken: zie ook project sturing en inkoop.

Bouwsteen Communicatie
De boodschap komt onvoldoende over

Opstellen communicatiestrategie en instrumenten.

  • Communicatie vormt een deelopdracht van het uitvoeringsprogramma SD. Centraal staat daar het meer in gesprek zijn met inwoners. Opdrachtformulering deelopdracht communicatie opgesteld. Verbreding van instrumenten vindt plaats in 2021 e.v.

Bouwsteen Financiën
De gerealiseerde uitgaven van het Sociaal Domein Breed overstijgen de begroting.

Monitoren uitgaven SD-breed  versus begroting, waarbij de indeling  “vangnet” en “omgeving” wordt gehanteerd.
Oplevering van de halfjaarrapportage Sociaal Domein.

  • Monitoring uitgaven vindt maandelijks plaats.
  • Nieuwe overlegstructuur ingevoerd op basis van advies taskforce SD.
  • Opzet nieuwe stijl monitor sociaal domein gereed maar concept moet nog met raad besproken worden.
  • Dashboard jeugd en Wmo is opgeleverd.

2

2.1 Grondbedrijf
Afzet gronden blijft achter bij planning

  • Stimuleringsmaatregelen verkoop kavels (promotie via website en woontafel)
  • Geen betaling waarborgsom is mogelijk
  • Courtageregeling makelaars

3

4.2 Privacy en Informatiebeveiliging
- Vertrouwelijke/gevoelige informatie is beschikbaar bij niet-geautoriseerden (binnen en buiten de organisatie)
- Onverantwoordelijk gebruik en uitwisseling van persoonsgegevens en privacygevoelige informatie binnen de organisatie en naar partners.
- Niet voldoen aan de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming)

  • Maximale samenwerking door de functies van FG (Functionaris gegevensbescherming), PO (Privacy Officer) en CISO (Chief Information Security Officer).
  • Jaarlijkse verantwoording over informatie-veiligheid, implementatie BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid) en privacy via ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit).
  • Privacy maakt standaard onderdeel uit van projecttoetsing
  • Het uitvoeren van PIA's (Privacy Impact Assessments).
  • In kaart brengen overlap verschillende normenkaders en invalshoeken en implementatie (volgorde) bepalen.

De basis is op orde. Het voldoen aan de AVG is een continu proces. Privacy maakt standaard onderdeel uit van projecttoetsing. Door maatregelen te treffen worden de risico’s geminimaliseerd.

  • De verantwoordelijkheid voor P&IB bij de proceseigenaren borgen;

Met de komst van de BIO (Baseline Informatie-beveiliging Overheid) in 2020 borgen we de verantwoordelijkheid voor P&IB bij de proceseigenaren;

  • Uitvoeren Privacy en Security awareness trainingen.

Alle medewerkers hebben de security-awarenesstraining gevolgd.

  • Jaarlijks uitvoeren pentest/ethische hack

Bevindingen worden gebruikt voor aanpassing van bestaande maatregelen en meegenomen in de prioritering van nieuwe maatregelen.

4

Alg. Garantstelling
Gemeente wordt aangesproken op inlossen van een garantstelling.

Het garantieplafond voor 2022 is € 650.000.

Meest risicovolle garantstelling:
Glasweb:

  • Er wordt niet voldaan aan regels voor staatssteun en financieringsconstructies.
  • Exploitatie valt tegen (minder uptake, meer kosten).
  • Fase 2.

Garantstellingsbeleid actualiseren.
Vooralsnog geen prioriteit

- risico's explicieter opnemen
- in besluitvorming toelichten waarom risico's al dan niet worden meegewogen.
Bewustwording vergroot: in 2021 werden vakafdelingen (garantiehouders) geïnformeerd en werd belang van garantstellingen toegelicht.
- periodieke rapportage over ontwikkeling risicovolste garantstellingen. Informatieverstrekking vindt per dossier plaats.

Glasweb:

  • Aanvullende informatie inwinnen:

Deze informatie geeft geen aanleiding om aanvullende maatregelen te nemen.

  • Periodieke rapportage

4 maandelijkse voortgangsrapportage (majeure projecten).

  • Bij het opstellen van de begroting was er nog geen zicht op een aanvraag voor Fase 2.

5

Alg. Samenwerken/Verbonden Partijen
Resultaten van samenwerkingspartners wijken af van lokale doelstellingen.

Meest risicovolle Verbonden Partijen in financieel perspectief:
Veiligheidsregio:
onverwachte gebeurtenissen leiden tot extra budgetaanvraag

Noord Limburg West (NLW):
(Bedrijfsvoerings)kosten worden onvoldoende in lijn gebracht met de (korting op de) rijkssubsidie.
Begrote opbrengsten worden onvoldoende gerealiseerd (dalende Wsw-inkomsten en afnemende tewerkstelling van medewerkers)

- Beleid op samenwerking en verbonden partijen opstellen (incl. timing en niveau van informatievoorziening)
Nota vizier op samenwerking vastgesteld.
Evaluatienota (incl. verbetermaatregelen) opgesteld. Verbetermaatregelen deels doorvoeren.
In 2021 werd door de rekenkamer een onderzoek ingesteld naar samenwerkingsverbanden. Het rapport zal in het najaar 2021 beschikbaar komen.

- Per bestaande VP doelen en risico's inventariseren en maatregelen treffen.
- Bij het deelnemen in nieuwe VP-eisen stellen aan informatievoorziening.
- Onder de noemer "grip op samenwerking" vindt uniforme sturing plaats op de vijf grote gemeenschappelijke regelingen.

Veiligheidsregio:
Regionale overleggen financieel adviseurs en adviseurs openbare orde en veiligheid per 2 maanden.
Oppakken adviezen rekenkameronderzoek
Raad geïnformeerd over financiële ontwikkelingen n.a.v. P&C-producten Veiligheidsregio.
Invullen van afspraken uit RIB “Grip op samenwerken”. Venray is adoptiegemeente.
Ambtenaren betrokken in voortraject beleidsontwikkeling en opstellen P&C-producten.

NLW: Het transitieplan is afgerond.
Een nieuwe koers is vastgesteld in de raad van december 2020. Deze koers is voor de periode 2021-2030 en bestaat uit een drietal sporen. Uitvoering WSW, Particiaptiewet dienstverlening aan gemeenten en dienstverlening aan derden. Om de koers te monitoren is een set van KPI’s opgesteld. Als gevolg van de nieuwe koers is een voorstel tot aanpassing van de huidige governance in voorbereiding. Besluitvorming hierover wordt verwacht in de raadsvergadering van december 2021. Concreet komt het neer op een aanpassing in de relatie tussen de NLWNV en de GR en de GR en gemeenten. Een aanpassing van de GR is hiervoor nodig.

6

Alg. Bestuurders: pensioen/wachtgeld/ nabestaande pensioen en arbeids-ongeschiktheid

Door dalende marktrente en actualisatie sterftetabel (nu 2005-2010) moeten extra stortingen in de pensioenvoorziening worden gedaan om deze op niveau te houden.

Bestuurders stappen voortijdig op en maken aanspraak op wachtgeld

Bestuurders komen te overlijden of raken arbeidsongeschikt

Onderbrengen bij pensioenfonds
In het verleden werd aangekondigd dat de pensioenen voor bestuurders gefaseerd overgedragen zouden worden aan een landelijk fonds. Hierover is echter nog steeds geen concrete info beschikbaar. Gezien de lastige materie is het niet de verwachting dat dit op korte termijn zal plaatsvinden.

Aanbieden outplacementtraject om wachtgeldperiode te bekorten.

Risico’s verzekeren
Het overlijdensrisico voor bestuurders is m.i. 2021 verzekerd.

7

Alg. Rijksinkomsten: algemene uitkering

De afhankelijkheid van de rijksbijdrage is per definitie een risicofactor. M.i.v. 2023 zal een herijking van het Gemeentefonds plaatsvinden.
.
M.i.v. 2022 ontstaan extra tekorten op de Jeugdzorg omdat de (administratief) toegezegde extra middelen niet worden ontvangen.

Bijhouden van ontwikkelingen in het Gemeentefonds. Op basis van de voorlopige cijfers zijn de financiële effecten voor Venray vanaf 2023 marginaal.

Voor 2022 krijgen we compensatie. Voor 2023 is het nog afwachten welke besluiten het nieuwe kabinet gaat nemen.

8

Alg. Impact COVID-19

De uitbraak van COVID-19 heeft vanaf maart 2020 tot hogere kosten op de diverse beleidsterreinen geleid. De effecten voor 2022 e.v. jaren beperken zich, zoals we nu kunnen overzien tot het sociaal domein.

Bijhouden en monitoren gevolgen en effecten van COVID-19
In 2020/2021 werden impactanalyses opgesteld en werd uitvoering gegeven aan de compensatiemaatregelen van het rijk en werden aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor het economische en maatschappelijke veld om de gevolgen voor de Venrayse samenleving te beperken.
Begin 2022 zal er een slotrapportage gepresenteerd worden, zullen de ontwikkelingen gevolgd worden en zal er, indien nodig, afgewogen worden of nog ondersteuning op specifieke beleidsterreinen nodig is.

Risico-ontwikkeling

In het risicobeleid is aangegeven dat niet alle risico’s een financieel gevolg hoeven te hebben. Risico’s kunnen ook imagoschade en negatieve effecten hebben op het realiseren van (maatschappelijke) doelstellingen.

De financieel gecalculeerde risico’s hebben zich als volgt ontwikkeld:

Stand ultimo

2021

2022

2023

2024

2025

(bedragen x € 1.000)

Algemeen

5.982

6.189

5.413

5.764

5.657

Grondbedrijf

995

1.013

1.025

1.045

1.050

Totaal

6.977

7.202

6.438

6.809

6.707

Ten opzichte van de begroting 2021 zijn de risico’s voor de gehele planperiode afgenomen. Dit wordt veroorzaakt door de (dalende) impact van COVID-19 en lagere risico’s voor het grondbedrijf.

Algemene dienst

Stand ultimo

2021

2022

2023

2024

2025

(bedragen x € 1.000)

Sociaal domein

4.082

3.607

3.292

3.292

3.292

Garanties

675

630

587

547

507

Verbonden partijen

544

544

544

544

544

Pensioen/arbeidsongeschiktheid bestuurders

475

475

475

475

475

Herijking gemeentefonds

pm

pm

pm

pm

pm

Impact COVID-19

2.220

1.517

1.053

890

787

Diversen

338

338

338

338

338

Totaal algemene risico's

8.335

7.112

6.289

6.086

5.943

Correcties cf risicobeleid:

Risico's doen zich niet in 1 jaar voor

-2.084

-1.778

-1.572

-1.521

-1.486

Niet geïdentificeerde risico's

1.200

1.200

1.200

1.200

1.200

Opvangen risico's in exploitatie

-1.469

-344

-504

0

0

Totaal algemene risico's na correctie

5.982

6.189

5.413

5.764

5.657

De impact van COVID-19 voor het sociaal domein, zal naar verwachting nog doorwerken in 2022 en volgende jaren. Hoewel de risico’s voor het sociaal domein in de afgelopen jaren zijn toegenomen, krijgen we steeds beter inzicht en grip op indicatiestellingen en dus het realiteitsgehalte van de budgetten. Daarnaast zijn we beter in staat om adequate maatregelen te treffen bij dreigende overschrijdingen.
Vanaf 2024 worden de risico’s minder opgevangen door exploitatie-overschotten omdat voor de periode 2021-2025 wordt uitgegaan van sluitende begrotingen.

Grondbedrijf

Stand ultimo

2021

2022

2023

2024

2025

(bedragen x € 1.000)

Projectspecifieke risico's/ramingsonzekerheden

748

762

771

786

790

Marktrisico

247

251

254

259

260

Risico ontwikkelbedrijf Greenport

0

0

0

0

0

Totaal risico's

995

1.013

1.025

1.045

1.050

Het risico voor het grondbedrijf bestaat uit een cumulatie van de risico's per project. In de  bovenstaande tabel is zichtbaar dat in de jaren 2021 t/m 2025 het risico minimaal (met € 55.000) stijgt. Voor de berekening van de benodigde reserve van het ontwikkelbedrijf Greenport is uitgegaan van de risicoanalyse van het Ontwikkelbedrijf zelf tegen 5,4% (aandeel gemeente). De reserve heeft de nu gewenste stand bereikt en derhalve geen dotatie meer in de latere jaren.

Deze pagina is gebouwd op 11/09/2021 14:39:41 met de export van 11/09/2021 13:25:15